Współpraca gospodarczo-handlowa między Polską a ZEA.
Stosunki dyplomatyczne pomiędzy obydwoma krajami zostały nawiązane już na przełomie lat 80’ i 90’ ubiegłego stulecia. Po transformacji ustrojowej w Polsce, przeobrażeniu się z gospodarki centralnie zarządzanej w gospodarkę wolno rynkową, polskie granice współpracy międzynarodowej zostały znacząco poszerzone. Pierwszą oznaką nawiązania współpracy z krajami Bliskiego Wschodu, było utworzenie Polskiego Ośrodka Handlowego w Dubaju, przekształconego później w Biuro Radcy Handlowego. Natomiast w roku 1991 została utworzona pierwsza polska ambasada w stolicy ZEA – Abu Zabi. Znaczące ożywienie relacji pomiędzy krajami miało miejsce po roku 2009, w którym to zdecydowano się utworzyć ambasadę ZEA w Warszawie. Strona polska jasno określiła, że uznaje ZEA za wrota do Bliskiego Wschodu i podkreśliła rangę tej współpracy. Wynika to z faktu, iż Zjednoczone Emiraty Arabskie od lat stanowią punkt wspólny między handlem Chin, Indii, Afryki i Europy.
Celem współpracy pomiędzy Polską a ZEA jest wzmocnienie i pogłębienie relacji we wszystkich dziedzinach, zarówno gospodarczych, handlowych, jak również kulturowych. Zarówno strona polska jak i ZEA wielokrotnie to podkreślały:– „Otwieramy drzwi wszędzie, gdzie można. Szukamy poważnych partnerów, a to jest wyjątkowo poważny partner, wyjątkowo korzystny, wyjątkowo konsekwentny” – powiedział były wicepremier Janusz Piechociński, podczas Polsko-Emirackiego Forum Gospodarczego. Główne obszary, na których współpraca będzie koncentrowana, to między innymi: nowe technologie, odnawialne źródła energii, efektywność energetyczna, sektor ICT czy branża meblarska, a także segment transportu morskiego, lądowego oraz lotniczego. Szeroki zakres współpracy potwierdzają również statystyki. Polski eksport do ZEA nieustannie wzrasta począwszy od 2012 r., a już w 2014 r. osiągnął 50 procentowy wzrost w stosunku do roku ubiegłego. Tendencja zwyżkowa ma miejsce również w imporcie, który w latach 2011-2014 narastał w tempie 40 proc. rocznie.
Dotychczas współpraca pomiędzy Polską a ZEA została przypieczętowana zawarciem czterech kluczowych umów dwustronnych o charakterze gospodarczym, ale również wieloma Memorandami porozumiewawczymi oraz umowami o współpracy placówek naukowych.
Do najważniejszych umów należą:
Umowy te znacząco zdeterminowały rozwój handlu oraz inwestycji, przyczyniając się do tego, iż Zjednoczone Emiraty Arabskie stały się najistotniejszym, a zarazem największym partnerem handlowym Polski wśród krajów zrzeszonych w RWPZ (Rada Współpracy Państw Zatoki). Szczegółowe zestawienie, zaprezentowane zostało w tabeli poniżej.
Polskie inwestycje bezpośrednie w Zjednoczonych Emiratach Arabskich w bilansie całościowym opiewają na kwotę blisko 480 mln USD. Polska aktywność w handlu polsko-emirackim oraz zwiększająca się ilość firm zakładanych w ZEA przez polskich przedsiębiorców, świadczy o sprzyjających warunkach inwestycyjnych. Przedsiębiorstwa o różnej specyfice funkcjonujące w strefach specjalnych, a także poza nimi, generują znaczny eksport z Polski. Wzrost ten jest efektem zawarcia przez Polskę i ZEA umów dwustronnych o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz o wzajemnym popieraniu i ochronie inwestycji. Ponadto należy nadmienić, iż umowa o wolnym handlu z krajami Unii Europejskiej pozwoli na zniesienie istniejących jeszcze ograniczeń w dostępie do rynków, a także wpłynie na rozwój inwestycji z obu stron.
Jak podaje Ministerstwo Gospodarki ZEA, w roku 2014 Zjednoczone Emiraty Arabskie przeznaczyły na Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne (BIZ) 67 mld USD. Inwestycje były skoncentrowane głównie na sektorach, do których należą: energetyka, hotelarstwo, nieruchomości, rynek telekomunikacji, sektor morski – portowy, usługi finansowe i bankowość, a także segment przemysłowy. BIZ w Polsce koncentrowały się głównie na nieruchomościach w miastach wojewódzkich, takich jak Wrocław, Poznań oraz w regionie Warmińsko-Mazurskim. Ponadto dużym zainteresowaniem cieszyły się również projekty inwestycyjne na terenie Trójmiasta oraz Warszawy. W Polsce najaktywniejszym sektorem jest właśnie rynek nieruchomości, który przyciąga zdecydowanie największą ilość inwestorów zagranicznych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
Rządy ZEA i Polski podjęły szeroką współpracę, podpisano m.in.: memorandum o współpracy w dziedzinie innowacji oraz małej i średniej przedsiębiorczości. Ministerstwo Gospodarki deklaruje, iż „dokument przyczyni się w istotny sposób do rozwoju dwustronnej współpracy” . Porozumienia po stronie polskiej realizuje Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Współpracą handlową oraz inwestycjami w ZEA zainteresowane są również małe i średnie przedsiębiorstwa. Sektor MŚP odnotowuje duże zainteresowanie ze strony przedstawicieli biznesu emirackiego. Inwestorów z ZEA przyciąga relatywnie tania, ale wysoce wyspecjalizowana polska kadra. W celu rozwinięcia możliwości biznesowych sektora MŚP, Krajowa Izba Gospodarcza zawarła umowy o współpracy z Izbami Handlu i Przemysłu w Abu Zabi i Dubaju. Dzięki nawiązanej współpracy, co roku organizowane są misje gospodarcze do ZEA, a głównymi przedstawicielami polskiego biznesu podczas tych misji są właśnie przedsiębiorstwa z sektora MŚP.
Efektem zawarcia umów o współpracy w dziedzinie turystyki było otwarcie od 13 listopada 2015 r. nowych, bezpośrednich połączeń lotniczych Polski z ZEA. Kierunek ten, mimo krótkiego stażu aktywności, cieszy się dużym zainteresowaniem wśród polskich turystów, wybierających ZEA jako główny cel podróży wypoczynkowych. Dzięki podpisaniu umowy oraz promocji Polski w ZEA, Polska odnotowała również wzrost przyjazdów emirackich turystów. Istotnym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi współpracy na tle turystycznym, biznesowym, ale również politycznym i gospodarczym, było podpisanie w 2015 roku porozumienia o zniesieniu obowiązku wizowego pomiędzy krajami Unii Europejskiej a Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi. Ważny jest fakt, iż porozumienie weszło w życie w trybie natychmiastowym, podkreślając tym samym jego wagę i zaangażowanie stron w rozwój współpracy.
Strony podpisały również porozumienie w dziedzinie rolnictwa, bezpieczeństwa rolnictwa, bezpieczeństwa żywności, współpracy naukowo-badawczej, a także marketingu rolnego i spożywczego. Niemniej jednak stosunki Polski z ZEA to nie tylko współpraca na tle rządowym, gospodarczym, czy też biznesowym, ale również naukowym. W 2015 roku Polska i ZEA podpisały kolejne porozumienie o współpracy w nauce i szkolnictwie wyższym. Celem niniejszego porozumienia było zwiększenie rozpoznawalności polskich uczelni w ZEA, jak i przyciągnięcie emirackich studentów do Polski. Nie da się ukryć, że to nie jedyny projekt tego typu, bowiem Polska nawiązała też współpracę z Sułtanatem Omanu. Aktualnie trwają również prace nad porozumieniem dotyczącym rozwoju edukacji i kultury z przedstawicielami takich krajów jak: Katar i Kuwejt.
ZEA dla Polski, jak i Polska dla ZEA jest szczególnie ciekawym partnerem handlowym, zwłaszcza w kontekście eksportu towarowego. Wynika to w ogromnej mierze z braku ograniczeń finansowych oraz barier administracyjnych zamykających rynek emiracki dla cudzoziemców. Region ZEA ma bardzo bogate tradycje handlowe, z kolei Polska stanowi dla ZEA, niejako ze względów geopolitycznych, tzw. „wrota do Europy”. Nasza lokalizacja w centrum Europy powoduje, że polskie granice przecinają wszystkie najważniejsze szlaki handlowe północ-południe, wschód-zachód. Ponadto na przestrzeni ostatnich lat polska gospodarka otworzyła się na wymianę handlową oraz międzynarodową współpracę biznesową. Obie strony mają do zaoferowania sprzyjające warunki inwestycyjne, liczne strefy ekonomiczne oraz wolnocłowe, sprzyjające relacjom gospodarczym oraz biznesowym, które należy wciąż rozwijać i pielęgnować.