Globalny sektor lotniczo-obronny w 2016 odnotuje ogromny bo, aż 3 % wzrost przychodów. Wynika tak z raportu Deloitte Touche Tohmatsu Limited (Deloitte Global) Consumer & Industrial Products Industry group pt. 2016 Global aerospace and defense sector outlook. To dobra wiadomość biorąc pod uwagę, że przez ostatnie trzy lata sektor ten zaliczał spadki. W 2013 r. było to 3,2% w roku, w 2014r. 1,9% i w 2015r. 0,5%. Największą w tym wzroście rolę odegrały narastające zagrożenia konfliktami w Europie i na Bliskim wschodzie oraz podniesienie ilości pieniędzy wydawanych z budżetów na obronność. Wzrost wydatków militarnych zbiegł się też z rewolucją nowych technologii i informatyzacji. Dziś potężną bronią jest precyzyjna informacja i jej szybkie przetworzenie, wiec każda armia świata zmuszona jest uczestniczyć w tym wyścigu.
Nowoczesne technologie wchodzą do użytku codziennego i zmieniają każdy aspekt życia. Do kluczowych sektorów możemy zaliczyć cyber-technologie, narzędzia wywiadu, systemy elektroniczne, urządzenia poprawiające precyzję ataku, wyposażenie nawigacyjne i sterownicze, systemy sterowania ogniem i wykrywania jednostek słabo widocznych dla radarów, technologię kamuflażu w tym elektronicznego. Rozwój zagrożenia terrorystycznego zamienił spokojne dotąd tereny miejskie w pole walki. Wynaleziono też nowe sposoby ataków, jak na przykład wojna hybrydowa i na takie zagrożenia sektor militarny również musie znaleźć rozwiązania. Budżety obronne USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Japonii, kilku krajów Bliskiego Wschodu i innych rosną wraz ze wzrostem zagrożenia ich bezpieczeństwa. A jak na tym tle rysuje się Polska ?
Polska armia po 17 latach przynależności do NATO, doznała ogromnej transformacji. Z armii ukierunkowanej głównie na obronę terytorialną, mało mobilnej oraz wyposażonej w wiele statycznych systemów, przekształciła się w armię bardzo nowoczesną we wszystkich jej aspektach, od doktryn po sprzęt, a skończywszy na kadrze. Dzięki znaczącym inwestycjom w wyposażenie i broń oraz w systemy szkoleniowe i rozwój kadrowo organizacyjny, polska armia zwiększyła możliwości operacyjne stając się zdolną do udziału w szerokim spektrum sojuszniczych operacji. Taka transformacja nie byłaby możliwa bez stabilizacji polityczno-wojskowych ram rozwoju i mechanizmów finansowania sił zbrojnych. Drogę do tej stabilizacji otworzyło nasze członkostwo w sojuszu północnoatlantyckim. Wojsko Polskie udowodniło w wielu zagranicznych misjach stabilizacyjnych że jest licząca się siłą bojową. Wyszkolenie i wyposażenie polskich żołnierzy jest na światowym poziomie. Inwestycje w wojsko to jeden z priorytetów rządu polskiego.
Budżet z roku na rok jest nieustannie powiększany, w roku 2015 MON dysponowało 32 mld zł, a zgodnie z wytycznymi Rządu polskiego stan na 2016 został zwiększony o ponad 3 mld zł i osiągnie 35,9 mld zł- stanowiąc 2 proc. polskiego PKB. W ramach tej kwoty 10,5 mld zł zaplanowano na wydatki majątkowe, co stanowi 29,5 proc. wydatków obronnych i gwarantuje realizację postanowień ustawy z dnia 25 maja 2001 roku o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, natomiast 898 mln 804 tys. zł przeznaczono na badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie obronności. Modernizacja techniczna Sił Zbrojnych RP, w ramach wydatków majątkowych, pochłonie natomiast 9 mld 688 mln 195 tys. zł, z tego 5 mld 647.266 tys. zł dotyczyć będzie realizacji programu wieloletniego „Priorytetowe zadania modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w ramach programów operacyjnych”, którego celem jest zwiększenie zdolności operacyjnych Sił Zbrojnych oraz podwyższenie stopnia nowoczesności uzbrojenia i sprzętu wojskowego.
Według dokumentu „PLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022” zakupy i zamówienia dla polskiej armii mają obejmować 131 jeden nowych jednostek bojowych do zwalczania celów powietrznych oraz 400 rakiet. Zostanie skonstruowanych lub zakupionych około 90 nowych śmigłowców transportowych, poszukiwawczych i bojowych. W lotnictwie transportowym i szkoleniowym przebędzie więcej niż 30 samolotów i dwa systemy szkolenia z symulatorami lotu. Marynarka wojenna wzbogaci się o 14 nowych okrętów bojowych. W wojskach lądowych pewnym jest zakup 1400 nowych pojazdów, wozów piechoty, czołgów i modułów ogniowych. Te plany mogą się jeszcze zmienić z uwagi na to, że nie wszystkie procedury zakupu zostały określone pod względem liczebności. Innymi ciekawym zakupem będzie nowy system wyposażenia i uzbrojenia żołnierza. W tym przypadku mowa jest o tysiącach kompletów osobistego wyposażenia, uzbrojenia i opancerzenia dla piechoty. To wszystko ma zostać wyprodukowane, zakupione i wprowadzone do służby do 2022 roku.
Poprawa obronności Polski nie byłaby możliwa bez rozwinięcia i stałej modernizacji przemysłu zbrojeniowego. Polska przykłada dużą wagę do tego by jak najwięcej sprzętu i technologii użytkowanej przez wojsko pochodziło z rodzimej produkcji. Jest to potężny bodziec do rozwoju gospodarki, przemysłu i myśli technicznej. W Polsce funkcjonuje około 200 przedsiębiorców zarówno z udziałem Skarbu Państwa, jak i podmiotów prywatnych. Pod względem statusu właścicielskiego za trzon przemysłu obronnego uznaje się Przemysłowy Potencjał Obronny (PPO), który stanowi istotny element struktur gospodarczych państwa, realizujący zadania gospodarczo – obronne. Polska stała się jednym z większych producentów Bezzałogowych Systemów Powietrznych BSP tzw. dronów bezzałogowych. Posiadamy szeroką bazę ekspertów lotniczych i inżynierów, dzięki czemu polska armia wciąż doskonali systemy rozpoznania. Od lat Wojsko Polskie inwestuje w systemy dronów bezzałogowych służących do rozpoznania jak również akcji operacyjnych, a także systemy „łazików” do rozpoznania terenów, np. zaminowanych czy też wykrywania tuneli. Od lat rozwijamy również siły powietrzne załogowe – flota myśliwców F-16 wciąż jest modernizowana do najnowszej wersji by mogła sprostać wymaganiom nowoczesnego pola walki.
Dzięki inwestycjom w innowacyjne systemy szkoleniowe i bardzo restrykcyjną selekcję nasi piloci samolotów i śmigłowców są jednymi z najlepszych na świecie. Ponadto produkujemy wysokiej klasy helikoptery „Black Hawk” uznane na całym świecie i dystrybuowane do prawie wszystkich krajów świata. Marynarka Wojenna jest stabilna i wyposażona w rozwiniętą flotę trałowców i niszczycieli rakietowych, aczkolwiek wymaga oraz będzie dofinansowana i modernizowana. Dzięki wysoce wykwalifikowanej kadrze inżynierów i nowym technologiom wciąż modernizujemy systemy bezpieczeństwa, szybkiego reagowania i nawigacyjne na naszych jednostkach. Polskie stocznie dzięki współpracy z Polską Grupą Zbrojeniową i MON rozwijają produkcję okrętów patrolowych z funkcjami zwalczania min i obrony wybrzeża.
W Wojskach Lądowych świetnie spisują się kołowe transportery Rosomak wciąż modernizowane technologicznie. Polska od lat jest również liderem w produkcji broni przeciwpancernej. Polskie pociski „Spike” czy przeciwlotnicze „Gromy” cieszą się zainteresowaniem na rynku międzynarodowym. Dużych zmian dokonano też w kwestii osobistego wyposażenia i uzbrojenia żołnierza. Fabryka broni „Łucznik” zaopatruje polskich żołnierzy w najwyższej klasy broń krótką i długą. Bardzo istotną w rozwoju uzbrojenia polskiej armii jest rodzima produkcja. Utworzyliśmy Polską Grupę Zbrojeniową ściśle współpracującą z Ministerstwem Obrony. Polski przemysł zbrojeniowy jest obecnie po szeroko zakrojonej restrukturyzacji. PGZ to lider polskiego przemysłu zbrojeniowego, główny partner MON i globalnych koncernów zbrojeniowych w procesie modernizacji polskiej armii. W skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej wchodzi ponad 60 spółek. Jest to obecnie jeden z największych koncernów obronnych w Europie Środkowej zdolny przedstawić ofertę pełną produktów i usług dla obronności. PGZ zatrudnia 17500 pracowników w swoich podległych podmiotach i dysponuje rocznymi obrotami rzędu 5 mld PLN. Z powodzeniem konkuruje na rynkach międzynarodowych i rynku krajowym. Kluczowe branże, w których działa Grupa PGZ to: zbrojeniowa, stoczniowa, off-shore, nowe technologie oraz nieruchomości. Najważniejszymi projektami, którymi w 2015 roku zajmowała się Polska Grupa Zbrojeniowa były: produkcja transporterów piechoty Rosomak, rozpoczęcie prac nad nową generacją transportera opancerzonego z napędem 6×6, dostarczenie partii 5000 pocisków pod kalibrowych APFSDS-T dla czołgów Leopard. Dostarczono też 24000 naboi APFSDS-T oraz 40000 naboi MP-T do rażenia lekko opancerzonych celów, rozwój platformy systemu przeciwlotniczego Poprad i stację radiolokacyjną Bystra (oba projekty są najnowocześniejsze na świecie), rozwój produktów technologii termowizyjnej, modernizacja czołgów Leopard. Oddano też do użytku statek naukowo-badawczy dla uniwersytetu w Geteborgu.
PGZ oferuje więc pełne spektrum usług w postaci produkcji, modernizacji oraz renowacji systemów rakietowych, produkcji i dostarczenia amunicji i broni krótkiej, produkcji i modernizacji broni pancernej, systemów dowodzenia, łączności i elektroniki, wyposażenia żołnierza i broni, a także produkcji i modernizacji lotnictwa, jednostek morskich oraz nieruchomości. We wrześniu 2015 roku Polska Grupa Zbrojeniowa podjęła starania przejęcia Stoczni Marynarki Wojennej. Znajduje się ona w tym samym kompleksie portowym co stocznia Nauta. Zajmuje się przede wszystkim zabezpieczeniem Polskiej Marynarki Wojennej i budową nowych jednostek dla niej. Dysponuje również pełnym zapleczem technicznym do remontów, serwisowania i budowy innych jednostek. Mimo, iż przez ostatnie lata borykała się ona z problemami finansowymi, nie zaprzestała działalności stale budując i remontując różnorakie jednostki. Polskie stocznie marynarki wojennej kończą m.in.: budowę patrolowca „Ślązak” dla Polskiej Marynarki Wojennej. PGZ została zaproszona przez MON do samodzielnej realizacji projektów „Czapla” oraz „Miecznik”. Są to projekty budowy nowych i bardzo nowoczesnych typów okrętów bojowych dla Polskiej Marynarki Wojennej. Wyróżniać je będzie konstrukcja modułowa, ułatwiająca szybkie dostosowanie parametrów jednostki do wymagań pola walki i wykonywanego zadania. Będą posiadały również lądowisko i hangar dla śmigłowców, slip dla łodzi desantowych oraz możliwość używania aparatów i łodzi bezzałogowych. Zależnie od wersji napędzanie będą dwoma lub czterema silnikami. Ich wyporność będzie większa niż 2645t z możliwością przyszłej modernizacji i rozbudowy podczas eksploatacji. Co ciekawe zbudowane będą w technologii niewidzialnej dla radarów. Projekt korwety „Miecznik” i patrolowca „Czapla” są największymi zamówieniami zbrojeniowymi dla Polskiej Marynarki Wojennej.
Polski sektor stoczniowy dokonał właśnie wielkiego skoku technologicznego i wytwarza produkty na światowym poziomie. Dowodem na to jest innowacyjny projekt zwodowany w polskich stoczniach w 2014 roku – holowniki o napędzie hybrydowym. To pierwsze na świecie jednostki tego typu. Holowniki operują najczęściej blisko brzegu i w portach, dlatego wykorzystując silniki elektryczne i spalinowe zmniejszają zanieczyszczenie powietrza i wody. Jednostki używają silników spalinowych tylko gdy jest to niezbędne, większość czasu korzystając z energii elektrycznej zmagazynowanej w akumulatorach. Projekty powstały w Polsce w oparciu o najnowocześniejsze światowe standardy
Należy również zwrócić uwagę, że polskie siły zbrojne to także systemy informatyczne oraz inne rozwiązania IT, MON oraz Wojsko Polskie, a także Policja i inne jednostki zbrojne i operacyjne. Znacząco rozwinęły one systemy zabezpieczeń zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Przepływ informacji, zarówno z wykorzystaniem sieci zamkniętych, jak i otwartych, nie może być zakłócony. Inwestycje w ten sektor od lat są jednymi z najważniejszych. Ponadto nie możemy zapomnieć, że oprócz transferu informacji wojsko to również logistyka i transport. Logistyka wojskowa stanowi część logistyki obronnej – jest to służba powołana do organizowania i realizacji dostaw zaopatrzenia i świadczenia usług związkom operacyjnym oraz pozostałym jednostkom i instytucjom sił zbrojnych. Celem zabezpieczenia logistycznego jest utrzymanie wysokiej zdolności bojowej wojsk, w określonym czasie, pozwalającym na osiągnięcie zamierzonych celów. Nakierowane ono jest na zaspokojenie potrzeb wojsk w zakresie uzbrojenia i sprzętu wojskowego oraz środków bojowych i materiałowych niezbędnych do szkolenia i walki, utrzymanie sprawności technicznej uzbrojenia i sprzętu wojskowego w okresie pokoju oraz zachowanie zdolności stanów osobowych sprawności technicznej uzbrojenia i sprzętu wojskowego do prowadzenia działań bojowych. Operacje tego typu wymagają innowacyjnych technologii czy rozwiązań, takich np. jak systemu monitoringu przewozu ładunku, monitoringu jednostek terenowych dającego możliwość zdalnego ingerowania i reakcji w sytuacjach kryzysowych. W tych aspektach widać duże możliwości inwestycyjne, zarówno w system, jak i infrastrukturę.
