Wiele instrumentów na polskim rynku kapitałowym nie zapewnia zgodności
z Prawami Szariatu. Prawo to w skrócie zabrania uzyskiwania przychodów z tytułu odsetek lub z działań o charakterze spekulacyjnym. Istnieją jednak instrumenty finansowe, które Szariat uważa za poprawne. Oczywiście same narzędzia inwestycyjne to nie wszystko. Potrzebne są też środki do zarządzania ryzykiem inwestycyjnym. Wśród takich instrumentów finansowych można wymienić: udziały spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, akcje spółek akcyjnych oraz obligacje zerokuponowe.
Proponowana współpraca umożliwia realizację inwestycji w oparciu o specjalnie zaprojektowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty. Zasady jego funkcjonowania będą zgodne z Prawem Szariatu, gdyż będzie on nabywał jedynie wskazane poniżej instrumenty finansowe.
Udziały spółek z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych to jedna z dwóch podstawowych form prowadzenia działalności w formie spółek kapitałowych w Polsce. Wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powołując spółkę i wpłacając kapitał podstawowy w uzgodnionej wysokości obejmują udziały spółki.
Udziały są zatem papierem wartościowym dającym prawo przede wszystkim
do udziału w zyskach przedsiębiorstwa działającego w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Zysk wypłacany jest wspólnikom w postaci dywidendy na podstawie uchwały podstawowego organu spółki, jakim jest Zgromadzenie Wspólników. Dodatkowo udziały dają prawa korporacyjne przyznane przez Kodeks Spółek Handlowych wspólnikom spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Należy podkreślić, iż udziały, jako papiery wartościowe, nie generują w żadnym czasie zysków z tytułu odsetek od zaangażowanego kapitału. Inwestorzy, którzy przekazali środki pieniężne spółce celowej w zamian obejmując udziały, partycypują w zyskach przedsiębiorstwa. Zyski są generowane z prowadzenia podstawowej działalności spółki. Ponadto wzrost wartości spółki może wpływać na wzrost wartości udziałów. W związku
z tym w przypadku podjęcia decyzji przez inwestora o zamiarze wyjścia z inwestycji, może on dokonać sprzedaży udziałów osiągając zysk wynikający ze wzrostu ich wartości
od momentu rozpoczęcia inwestycji.
Jednocześnie wszyscy udziałowcy współuczestniczą w ryzyku prowadzonej przez spółkę działalności. Przedmiotowe ryzyko jest ograniczone do wysokości wkładów pieniężnych wniesionych przez poszczególnych wspólników.
Akcje spółki akcyjnej
Spółki akcyjne są zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych jedną z dwóch podstawowych form prowadzenia działalności w formie spółek kapitałowych w Polsce – poza spółkami z ograniczoną odpowiedzialnością omówionymi powyżej. Akcjonariusze spółki akcyjnej powołując spółkę i wpłacając kapitał podstawowy w uzgodnionej wysokości obejmują akcje spółki.
Akcje są zatem, analogicznie jak udziały, papierem wartościowym dającym prawo przede wszystkim do udziału w zyskach przedsiębiorstwa działającego w formie spółki akcyjnej. Zysk wypłacany jest wspólnikom w postaci dywidendy na podstawie uchwały podstawowego organu spółki, jakim jest Walne Zgromadzenie. Akcje dają ponadto szereg praw korporacyjnych przyznanych przez Kodeks Spółek Handlowych akcjonariuszom spółki akcyjnej.
Polskie przepisy dopuszczają emitownie przez spółki akcji niemych, czyli pozbawionych prawa głosu. W zamian takim akcjom najczęściej nadawane są specjalne uprzywilejowania względem pozostałych akcjonariuszy. W większości przypadków uprzywilejowanie to dotyczy wielkości dywidendy wypłacanej na akcję niemą. Zatem inwestorzy, którzy obejmują akcje nieme z jednej strony świadomie rezygnują z udziału w podejmowaniu decyzji poprzez głosowanie na Walnym Zgromadzeniu, ale z drugiej strony mogą liczyć na większy udział w zyskach z działalności danej spółki.
Podobnie jak w przypadku udziałów należy podkreślić, że akcje jako papiery wartościowe, zgodnie z przepisami prawa polskiego, nie mają prawa generować w żadnym czasie zysków z tytułu odsetek od zaangażowanego kapitału. Inwestorzy, którzy przekazali środki pieniężne spółce celowej w zamian obejmując akcje, partycypują w zyskach przedsiębiorstwa generowanych z prowadzenia podstawowej działalności. Ponadto wzrost wartości akcji może wynikać ze wzrostu wartości spółki. W związku z tym w przypadku podjęcia decyzji przez inwestora o zamiarze wyjścia z inwestycji, może on dokonać sprzedaży akcji osiągając zysk wynikający ze wzrostu ich wartości od momentu rozpoczęcia inwestycji.
Jednocześnie wszyscy akcjonariusze współuczestniczą w ryzyku prowadzonej przez spółkę działalności. Przedmiotowe ryzyko jest ograniczone do wysokości wkładów pieniężnych wniesionych przez poszczególnych akcjonariuszy.
Obligacje zerokuponowe
Na polskim rynku finansowym, podobnie jak na rynkach światowych, funkcjonują różnego rodzaju obligacje. W zdecydowanej większości nie odpowiadają
one podstawowym zasadom Szariatu, gdyż są instrumentem dłużnym inkorporującym uzyskiwanie zysków z tytułu odsetek od zaangażowanego kapitału. Jednak jeden z rodzajów obligacji jest pozbawiony wskazanego powyżej czynnika – obligacje zerokuponowe.
Spółka będąca emitentem obligacji zerokuponowych oferuje inwestorom możliwość nabycia obligacji o określonej wartości nominalnej po ustalonej z inwestorami cenie, która zawiera dyskonto w stosunku do wartości nominalnej. W rezultacie inwestorzy nabywają obligacje zerokuponowe (zwane czasem dyskontowymi) przekazując w zamian na rzecz spółki kapitał, który wykorzystuje ona na cele związane z prowadzeniem swojej podstawowej działalności lub realizację konkretnych inwestycji. W wyniku poczynionych inwestycji spółka osiąga zyski, które następnie służą do odkupu obligacji od inwestorów po wartości nominalnej.
Zatem inwestorzy osiągają zysk wynikający z różnicy w cenach nabycia (wartość nominalna z dyskontem) i wykupu (wartość nominalna) obligacji przez spółkę, która
w okresie istnienia obligacji zerokuponowych uzyskuje przychody w wyniku realizacji inwestycji opartych o kapitał pozyskany z emisji obligacji.
Ponadto od lipca 2015 roku polskie przepisy zaczęły umożliwiać przedsiębiorstwom emisję obligacji wieczystych, w przypadku których można nie określać terminu zapadalności obligacji. Dzięki temu kapitał pozyskany przez spółkę w drodze emisji obligacji wieczystych nie będzie musiał być nigdy zwrócony. Wiąże się to jednak z koniecznością płacenia większej opłaty za korzystanie z takiego kapitału. Dlatego inwestorzy nabywający obligacje wieczyste mogą spodziewać się większych korzyści finansowych. Należy jednak zaznaczyć, że instrument ten jest odpowiedni jedynie w przypadku wieloletnich projektów, a nie relatywnie krótkoterminowych inwestycji.